გლობალური დათბობა მსოფლიო პრობლემაა, ბანგალორში გამოშვებული ნახშირორჟანგისა და სხვა სასათბურე აირების გამონაბოლქვი ისეთივე პრობლემას წარმოადგენს მსოფლიოსთვის როგორც ბრიტანეთის ბირმიnგემში თუ ალაბამის ბირმინგემში.. ჩვენ ძალ-ღონე არ უნდა დავიშუროთ რომ ისეთი განვითარებადი ეკონომიკის მქონე ქვეყნებს, როგორიცაა ინდოეთი და ჩინეთი დავეხმაროთ: ამ პრობლემას სწორი მიმართულებით ებრძოლონ. “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს” ბრიტანეთის პრემიერ- მინისტრმა ტონი ბლერმა ლონდონში მსოფლიო ბანკის ყოფილი წამყვანი ეკონომისტის ნიქოლას სტერნის მიერ გამოქვეყნებული ნაშრომის პრეზენტაციაზე გააკეთა განცხადება: “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს, რომელიც მსოფლიო ომებს და დიდ დეპრესიას უტოლდება”. 700 გვერდიან ნაშრომში ნათქვამია რომ მსოფლიოს ეკონომიკას კლიმატური ცვლილებების გამო დიდი ზარალი მიადგება, რომელიც შესაძლოა მსოფლიოს წლიური ერთობლივი შინაგანი პროდუქტის ხუთიდან ოც პროცენტამდე მერყეობდეს. ამ გამოკვლევის მიხედვით ჰაერის ტემპერატურამ 21-ე საუკუნეში შესაძლოა 5 გრადუსით მოიმატოს, რაც არნახულ წყალდიდობას გამოიწვევს და 200 მილიონ ადამიანს საკუთარი საცხოვრებლის მიტოვებას აიძულებს სათბურის ეფექტი და გლობალური დათბობა ცოცხალ ორგანიზმთა სუნთქვისა და საწვავის წვის შედეგად ატმოსფეროში ნახშირორჟანგი გამოიყოფა. ნახშირორჟანგი, მეთანი, აზოტის ჟანგეულები, წყლის ორთქლი და ზოგიერთი სხვა გაზი ატმოსფეროში დაგროვებისას ისეთივე როლს თამაშობენ, რასაც სათბურში მინა: ისინი დაუბრკოლებლად ატარებენ სინათლის სხივებს, რომელთაც დედამიწა შთანთქავს, მაგრამ არ ატარებენ დედამიწის მიერ გამოსხივებულ სითბოს. ამ მოვლენას სათბურის ეფექტი უწოდეს. მე-20 საუკუნეში საწვავის მოხმარება მკვეთრად გაიზარდა, რამაც ატმოსფეროში ნახშირორჟანგის შემცველობის მატება გამოიწვია. სათბურის ეფექტის გამო დედამიწის საშუალო წლიური ტემპერატურა 0,3-0,6 გრადუსით გაიზარდა და მოსალოდნელია მისი შემდგომი მატება. ეს მოვლენა გლობალური დათბობის სახელითაა ცნობილი. გლობალური დათბობის შეჩერება მხოლოდ მწვანე მცენარეებს შეუძლიათ, რადგან ისინი შთანთქავენ ნახშირორჟანგს და გამოყოფენ ჟანგბადს. მიუხედავად ასეთი საჭიროებისა, ადამიანები ვერ აცნობიერებენ მოსალოდნელ საფრთხეს და კვლავ მიმდინარეობს ტყეების მასიური გაჩეხვა-განადგურება, რის შედეგადაც დედამიწამ ბოლო 30 წლის განმავლობაში თავისი ტყეების ნახევარი დაკარგა. ჩვენი პლანეტა ყოველწლიურად 12 მილიონ ჰექტარ ტყეს კარგავს, რაც თითქმის ინგლისის ფართობს უტოლდება. გლობალური დათბობა მსოფლიო პრობლემაა, ბანგალორში გამოშვებული ნახშირორჟანგისა და სხვა სასათბურე აირების გამონაბოლქვი ისეთივე პრობლემას წარმოადგენს მსოფლიოსთვის როგორც ბრიტანეთის ბირმიnგემში თუ ალაბამის ბირმინგემში.. ჩვენ ძალ-ღონე არ უნდა დავიშუროთ რომ ისეთი განვითარებადი ეკონომიკის მქონე ქვეყნებს, როგორიცაა ინდოეთი და ჩინეთი დავეხმაროთ: ამ პრობლემას სწორი მიმართულებით ებრძოლონ. “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს” ბრიტანეთის პრემიერ- მინისტრმა ტონი ბლერმა ლონდონში მსოფლიო ბანკის ყოფილი წამყვანი ეკონომისტის ნიქოლას სტერნის მიერ გამოქვეყნებული ნაშრომის პრეზენტაციაზე გააკეთა განცხადება: “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს, რომელიც მსოფლიო ომებს და დიდ დეპრესიას უტოლდება”. 700 გვერდიან ნაშრომში ნათქვამია რომ მსოფლიოს ეკონომიკას კლიმატური ცვლილებების გამო დიდი ზარალი მიადგება, რომელიც შესაძლოა მსოფლიოს წლიური ერთობლივი შინაგანი პროდუქტის ხუთიდან ოც პროცენტამდე მერყეობდეს. ამ გამოკვლევის მიხედვით ჰაერის ტემპერატურამ 21-ე საუკუნეში შესაძლოა 5 გრადუსით მოიმატოს, რაც არნახულ წყალდიდობას გამოიწვევს და 200 მილიონ ადამიანს საკუთარი საცხოვრებლის მიტოვებას აიძულებს სათბურის ეფექტი და გლობალური. გლობალური დათბობა მსოფლიო პრობლემაა, ბანგალორში გამოშვებული ნახშირორჟანგისა და სხვა სასათბურე აირების გამონაბოლქვი ისეთივე პრობლემას წარმოადგენს მსოფლიოსთვის როგორც ბრიტანეთის ბირმიnგემში თუ ალაბამის ბირმინგემში.. ჩვენ ძალ-ღონე არ უნდა დავიშუროთ რომ ისეთი განვითარებადი ეკონომიკის მქონე ქვეყნებს, როგორიცაა ინდოეთი და ჩინეთი დავეხმაროთ: ამ პრობლემას სწორი მიმართულებით ებრძოლონ. “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს” ბრიტანეთის პრემიერ- მინისტრმა ტონი ბლერმა ლონდონში მსოფლიო ბანკის ყოფილი წამყვანი ეკონომისტის ნიქოლას სტერნის მიერ გამოქვეყნებული ნაშრომის პრეზენტაციაზე გააკეთა განცხადება: “გლობალური დათბობა მსოფლიოს უდიდესი რისკის ქვეშ აყენებს, რომელიც მსოფლიო ომებს და დიდ დეპრესიას უტოლდება”. 700 გვერდიან ნაშრომში ნათქვამია რომ მსოფლიოს ეკონომიკას კლიმატური ცვლილებების გამო დიდი ზარალი მიადგება, რომელიც შესაძლოა მსოფლიოს წლიური ერთობლივი შინაგანი პროდუქტის ხუთიდან ოც პროცენტამდე მერყეობდეს. ამ გამოკვლევის მიხედვით ჰაერის ტემპერატურამ 21-ე საუკუნეში შესაძლოა 5 გრადუსით მოიმატოს, რაც არნახულ წყალდიდობას გამოიწვევს და 200 მილიონ ადამიანს საკუთარი საცხოვრებლის მიტოვებას აიძულებს სათბურის ეფექტი და გლობალური დათბობა ცოცხალ ორგანიზმთა სუნთქვისა და საწვავის წვის შედეგად ატმოსფეროში ნახშირორჟანგი გამოიყოფა. ნახშირორჟანგი, მეთანი, აზოტის ჟანგეულები, წყლის ორთქლი და ზოგიერთი სხვა გაზი ატმოსფეროში დაგროვებისას ისეთივე როლს თამაშობენ, რასაც სათბურში მინა: ისინი დაუბრკოლებლად ატარებენ სინათლის სხივებს, რომელთაც დედამიწა შთანთქავს, მაგრამ არ ატარებენ დე

 

საქართველოს კონტრასტული ლანდშაფტების ჩამოყალიბებაში. მესხეთისა და თრიალეთის ქედები უმთავრესად საშუალო სიმაღლისაა. სამხრეთ საქართველოს ვულკანური მთიანეთი შედგება ვულკანური ქედების, ქვაბულებისა და პლატოებისაგან. საქართველოს ჰავაც მრავალფეროვანია, რაც განაპირობა მისმა მდებარეობამ სუბტროპიკულ ზონაში, არალკასპიის არიდული ოლქისა და წინა აზიის კონტინენტური ზეგნების საზღვარ ზე. დასავლეთ საქართველოში (კოლხეთში) გაბატონებულია ნოტიო სუბტროპიკული ჰავა, აღმოსავლეთში კი - მშრალი და ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული. სამხრეთ საქართველოს ჰავა კონტინენტურია. კლიმატური პირობების შესაბამისად მდინარეთა ქსელი და ჩამონადენი უთანაბროდ არის განაწილებული. დასავლეთ საქართველოში მდინარეთა ქსელი ხშირია, ჩამონადენი დიდი, ვიდრე აღმოსავლეთ საქართველოში.
განსხვავება კიდევ უფრო თვალსაჩინოა ნიადაგ-მცენარეულ საფარში. მისმრავალფეროვან სპექტრში წარმოდგენილია: პოლიდომინანტური კოლხური ტყე წითელმიწებსა და ყვითელმიწებზე; ფართოფოთლოვანი და წიწვოვანი ტყეები ტყის ყომრალ და ნეშომპალა-კარბონატულ ნიადაგებზე; კავკასიონისა და მესხეთ-თრიალეთის ქედის კალთებზე; მარადი თოვლი და მყინვარები კავკასიონის მთავარ წყალგამყოფ ქედზე; ტყესტეპისა და და სტეპის ლანდშაფტები აღმოსავლეთ საქართველოში და მთის სტეპები შავმიწებით სამხრეთ საქართველოს მთიანეთში.
საქართველოს ბუნებრივ-ტერიტორიული კომპლექსები მეტნაკლებად გარდაქმნილია ადამიანის სამეურნეო საქმიანობისშედეგად.

 

სტრატიგრაფია

კავკასიონის მთავარი ქედის ანტიკლინორიუმში, საქართველოს ბელტის ცენტრალურ ნაწილში (ძირულის მასივში), ართვინ-ბოლნისის ბელტის ჩრდილოეთ ნაწილში (ხრამის მასივში) და ლოქ-ყარაბაღის ზონის ჩრდილოეთ ნაწილში (ლოქის მასივში) შიშვლდება უძველესი (კამბრიულისწინა ?) ქანები - სხვადასხვა კრისტალური ფიქლები და გნაისები. ისინი ყველგან შეიცავენ პერცინული ასაკის სხვადასხვაგვარი გრანიტოიდების დიდ სხეულებს და ფუძე ინტრუზივებს. ძირულის მასივში ცნობილია ფილიტების სერია, რომელიც არქეოციათებიან მარმარილოებს შეიცავს (მათი ასაკი კამბრიულია). საკუთრივ კრისტალური ფიქლები აქ შესაძლებელია კამბრიულისწინა დროისა იყოს. კავკასიონზე კრისტალურ ფიქლებში მოქცეულ მარმარილოში ნაპოვნია შუაპალეოზოური კრინოიდეები. სხვა გამოსავლებში ნამარხი ორგანიზმები ნაპოვნი არ არის. ამ ქანებს უთანხმოდ ადევს ზედა-პალეოზოური წარმონაქმნები. კავკასიონზე, უშბის მიდამოებში, კრისტალურ ქანებზე განლაგებულია სუსტად მეტამორფიზებული ქვიშაქვები და თიხები ზედაკარბონულ-ქვედაპერმული ზღვიური ფა